Άρθρα

Η απειλή της Αφρικανικής Πανώλης των Χοίρων στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης - Τρόποι μετάδοσης & προφύλαξης (ASFV)

Η απειλή της αφρικανικής πανώλης των Χοίρων στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης - Τρόποι μετάδοσης & προφύλαξης (ASFV)
Μετά τη δημοσίευση της υπ’ αριθ. ΚΥΑ 3067/297195/22-11-2019 (ΦΕΚ Β΄/4270/22-11-2019) και με αφορμή το πρόσφατο κρούσμα αφρικανικής πανώλης των χοίρων (ASFV) 1,2 klm από τα ελληνοβουλγαρικά σύνορα, κοντά στο χωρίο Mochure, στη Βουλγαρία, ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης ενημερώνει το κοινό για τους τρόπους μετάδοσης και προφύλαξης από τη νόσο, όπως και τις επιτρεπόμενες και μη επιτρεπόμενες δράσεις εντός του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης (ΕΠΟΡ), σύμφωνα με την ΚΥΑ 3067/2019.
Η Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων:
• Πρόκειται για ιογενές, αιμορραγικό, εμπύρετο σύνδρομο του οικόσιτου χοίρου και του αγριόχοιρου με μεγάλο ποσοστό θνησιμότητας.
• Μεταδίδεται πολύ εύκολα με μηχανικό τρόπο (επαφή με μολυσμένο έδαφος, ζώο, αντικείμενο, κα) και επιβιώνει για μεγάλο χρονικό διάστημα (~6-8 μήνες) στο περιβάλλον και στα πτώματα των οικόσιτων χοίρων και αγριόχοιρων.
• Δε μεταδίδεται στον άνθρωπο, ούτε σε άλλα ζώα εκτός από το χοίρο και δεν αποτελεί κίνδυνο για τη δημόσια υγεία.
• Προκαλεί μεγάλες οικονομικές απώλειες στη χοιροτροφία και προβλήματα στις μετακινήσεις των ζώων και των προϊόντων τους. Επισημαίνεται ότι η συστηματική χοιροτροφία, με την προϋπόθεση ότι εφαρμόζονται όλα τα μέτρα βιοπροφύλαξης, δεν διατρέχει υψηλό κίνδυνο. Ο κίνδυνος είναι αυξημένος στις ημιεκτατικού ή εκτατικού τύπου εκμεταλλεύσεις και στους οικόσιτους χοίρους, λόγω της αυξημένης πιθανότητας επαφής με ζώα της άγριας πανίδας.
• Δεν υπάρχει θεραπεία, ούτε διαθέσιμο εμβόλιο για το νόσημα. Χαρακτηριστικό είναι ότι μετά την επιβεβαίωση του νοσήματος σε μια χοιροτροφική μονάδα, θανατώνονται όλα τα ζώα υποχρεωτικά.
Βασικό κίνδυνο για την είσοδο και την εξάπλωση του νοσήματος στη χώρα μας αποτελούν:
• οι διασυνοριακά μετακινούμενοι αγριόχοιροι με αυξημένη πιθανότητα επαφής με πληθυσμούς αγριόχοιρων από χώρες όπου ενδημεί το νόσημα
• ο μηχανικός τρόπος μετάδοσης του νοσήματος από άτομα που δραστηριοποιούνται στις διασυνοριακές περιοχές όπου γειτνιάζουν με περιοχές που ενδημεί το νόσημα (πχ κυνηγοί, περιπατητές, κα)
• η σίτιση των χοίρων με υπολείμματα τροφίμων, ζωικών υποπροϊόντων και ζωοτροφών που περιέχουν τον ιό.
• η εισαγωγή μολυσμένου κρέατος
Οι τρόποι μετάδοσης της ασθένειας φαίνονται χαρακτηριστικά στο παρακάτω γράφημα.

Να επισημανθεί ότι στην Ελλάδα δεν έχει εντοπιστεί ακόμα κρούσμα της αφρικανικής πανώλης των χοίρων.
Σύμφωνα με την ΚΥΑ 3067/2019 στο πλαίσιο των μέτρων αντιμετώπισης της νόσου έχουν επιλεχθεί δύο υποπεριοχές Ι και ΙΙ (χάρτης 1) για την εφαρμογή του μέτρου αντιμετώπισης της νόσου με μείωση του πληθυσμού των αγριόχοιρων με τη μέθοδο της «παγάνας» από συνεργεία δίωξης και ομάδες κυνηγών με χρήση σκύλων ιχνηλατών. Όπως φαίνεται στον χάρτη 2 η υποπεριοχή Ι βρίσκεται εντός της ζώνης Γ6-Α, ενώ η υποπεριοχή ΙΙ περιλαμβάνει τις ζώνες Α2, Β2 και Γ5, Γ6-Α και Γ6-Β όπως έχουν θεσμοθετηθεί με την ΚΥΑ 40379/2009 (χαρακτηρισμός ΕΠΟΡ). Σύμφωνα με τον χάρτη 3 μεγάλη περιοχή της υποπεριοχής ΙΙ καταλαμβάνει το Καταφύγιο Άγριας Ζωής (ΚΑΖ) Δασικού Συμπλέγματος Δρυμού, όπως έχει θεσμοθετηθεί με την ΥΑ 210501/1835/23-04-77 και τις αντίστοιχες τροποποιήσεις της.
Όσον αφορά τις ανθρώπινες δραστηριότητες στην περιοχή αναφέρεται συγκεκριμένα:
 Στην υποπεριοχή Ι απαγορεύεται οποιαδήποτε ανθρώπινη δραστηριότητα σε δασικές και λοιπές περιοχές, συμπεριλαμβανομένων της θήρας (πλην της θήρας, υπό τις προϋποθέσεις που περιγράφει η ΚΥΑ 3067/2019, του αγριόχοιρου), της υλοτομίας, του αγροτουρισμού και της βόσκησης εκτρεφόμενων ειδών (βοοειδή, αιγοπρόβατα). Πρόσβαση στην Υποπεριοχή Ι, έχουν μόνο οι υπάλληλοι των αρμοδίων αρχών, του Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης και τα μέλη των συνεργείων δίωξης αγριόχοιρων και των κυνηγετικών ομάδων
 Στην υποπεριοχή ΙΙ, ισχύουν τα παραπάνω αλλά κατά παρέκκλιση και μετά από έγκριση αντίστοιχης αίτησης στις αρμόδιες Κτηνιατρικές Υπηρεσίες, δύναται να επιτραπεί η διαχείριση και εκμετάλλευση των δασών, ο αγροτουρισμός, η θήρα των υπόλοιπων θηρεύσιμων ειδών εκεί που επιτρέπεται σύμφωνα με τη ΥΠΕΝ/ΔΔΔ/71082/539/2019 (ρυθμιστική θήρας) καθώς και η βόσκηση των μη ευαίσθητων ειδών (βοοειδή ή αιγοπρόβατα). Όλα αυτά υπό την προϋπόθεση της αυστηρής τήρησης των μέτρων βιοασφάλειας. Να επισημανθεί ότι κάθε θηρευμένος αγριόχοιρος χρειάζεται να εξεταστεί πρώτα για την απόρριψη της ύπαρξης του νόσου και μετά να καταναλωθεί όπως ορίζει η ΚΥΑ 3067/2019.
Γίνεται κατανοητό πως ένας συνδυασμός κατάλληλων και εφικτών μέτρων σε ένα ιδιαίτερο πλαίσιο θα πρέπει να εφαρμοστεί ταυτόχρονα με τον συντονισμό και τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων υπηρεσιών για την αντιμετώπιση της πρόκλησης που καλούμαστε να ανταποκριθούμε.
Πληροφορίες σχετικά με τη νομοθεσία και τα χρήσιμα μέτρα βιοπροφύλαξης, έχουν αναρτηθεί στην ιστοσελίδα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων στο σύνδεσμο http://www.minagric.gr/index.php/el/for-farmer-2/animal-production/pigs/1126-asthenxoiron.

Σε περίπτωση υποψίας ή επιβεβαίωσης του νοσήματος με την εύρεση νεκρού αγριόχοιρου ή οικόσιτου χοίρου, παρακαλούνται οι πολίτες όπως ενημερώσουν άμεσα τις οικείες Κτηνιατρικές Αρχές, το Δασαρχείο ή τον Φορέα Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΥΛΙΚΟ
Ενημερωτική Αφίσα για την Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων για τους Κυνηγούς
Ενημερωτική Αφίσα για την Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων για τους Ταξιδιώτες
Ενημερωτικό Φυλλάδιο για την Αφρικανική Πανώλη των Χοίρων για τους Χοιροτρόφους

Εγχειρίδιο Βιοασφάλειας για Χοιροτροφικές Επιχειρήσεις (07.11.19)