Φ.Δ.Ο.Ρ. Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης

Ψάχνοντας νυχτερίδες στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης -  Ιούλιος 2018

Ο ΦΔΟΡ, το διάστημα από 22 έως 27 Ιουλίου 2018 πραγματοποίησε με επιτυχία, την τρίτη αποστολή της έρευνας ειδών χειροπτέρων (νυχτερίδων) στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης που έχει ξεκινήσει από τον Μάιο και συνεχίστηκε τον Ιούνιο αυτού του έτους.

Σε αυτήν αποστολή ερευνήθηκε η δυτική πλευρά του Εθνικού Πάρκου, αλλά και γνωστά καταφύγια της ανατολικής πλευράς. Η μεθοδολογία που ακολουθήθηκε παρέμεινε η ίδια, με επιθεώρηση γνωστών καταφυγίων (γέφυρες, σπήλαια, εγκαταλελειμμένα κτίρια, οχυρά, τούνελ) και θέσεων τροφοληψίας σε παραποτάμια δάση. Επίσης, καταγράφηκαν τα είδη και παγιδεύτηκαν, όπου επιτρεπόταν, με ειδικό εξοπλισμό. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το σπήλαιο «Κροκόδειλος» στην ευρύτερη περιοχή της Σταυρούπολης στο οποίο βρίσκουν καταφύγιο τα είδη που σχηματίζουν αποικίες Miniopterus schreibersii, Rhinolophus euryale και το τρωτό είδος, σύμφωνα με την IUCN Red List, Myotis capaccinii.

Στην αποστολή συνελήφθησαν συνολικά 11 διαφορετικά είδη νυχτερίδων μεταξύ των οποίων τα Myotis myotis, Rhinolophus blasii, Rhinolophus ferrumequinum, Nyctalus leisleri, Pipistrellus pygmaeus, κα. Στα είδη που συλλήφθηκαν προσδιορίστηκε το είδος, το φύλο και η ηλικία του κάθε ατόμου ενώ παράλληλα λήφθηκαν μετρήσεις διαφόρων βιομετρικών χαρακτηριστικών. Επίσης, στο πλαίσιο του προγράμματος Interreg Ελλάδας – Βουλγαρίας «Bat Conserve» που υλοποιεί το Τμήμα Δασολογίας και Φυσικού Περιβάλλοντος του Α.Π.Θ. λήφθηκε γενετικό υλικό.

Ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης εκφράζει τις θερμές του ευχαριστίες προς τον Δρ. Χαράλαμπο Αλιβιζάτο και την κα Μαρία Παναγιωτοπούλου για την πολύτιμη συμβολή τους στη μελέτη των ειδών νυχτερίδων του ΕΠΟΡ. Επίσης, ευχαριστεί θερμά τη ΔΕΗ ΑΕ για τη φιλοξενία στις εγκαταστάσεις της.

Καταμέτρηση του πληθυσμού του αγριόγιδου στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης - Ιούλιος 2018

Πραγματοποιήθηκαν και φέτος, οι θερινές εργασίες πεδίου στο πλαίσιο του προγράμματος συστηματικής παρακολούθησης του βαλκανικού αγριόγιδου (Rupicapra rupicapra balcanica) στο Εθνικό Πάρκο Οροσειράς Ροδόπης που υλοποιεί ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης σε συνεργασία με τον ειδικό στη βιολογία και οικολογία του είδους, βιολόγο Δρ. Χαρητάκη Παπαϊωάννου και τον σύλλογο "Αγριόγιδο στα Βουνά".

Πιο συγκεκριμένα, το τριήμερο από 22 έως 24 Ιουλίου 2018 πραγματοποιήθηκε η καταμέτρηση του πληθυσμού του αγριόγιδου και λήψη γενετικού υλικού του είδους στην περιοχή του Δάσους Φρακτού και την ευρύτερη περιοχή της Κούλας. Η καταμέτρηση του αγριόγιδου στο ΕΠΟΡ ξεκίνησε στο πλαίσιο του προγράμματος εποπτείας της κατάστασης διατήρησης ειδών θηλαστικών κοινοτικού ενδιαφέροντος που ολοκληρώθηκε το 2015, και συνεχίζεται εφεξής από τον ΦΔΟΡ σε ετήσια βάση. Πραγματοποιείται δύο φορές ετησίως, μία το φθινόπωρο και μία το καλοκαίρι. Η τελευταία αποσκοπεί στην αξιολόγηση του αναπαραγωγικού αποτελέσματος, δηλαδή καταγραφή του αριθμού των γεννήσεων εντός του έτους και της ηλικιακής δομής του πληθυσμού. Ο πληθυσμός του είδους φέτος, κυμαίνεται αριθμητικά στα ίδια επίπεδα σε σύγκριση με πέρσι με αύξηση του ρυθμού γεννήσεων. Το σύνολο των αποτελέσματων των καταμετρήσεων όλων των ετών θα ανακοινωθούν στο 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Οικολογίας (HELECOS-9), από 4-7 Οκτωβρίου 2018, στο Ηράκλειο Κρήτης.

Το αγριόγιδο είναι ένα από τα εντυπωσιακότερα οπληφόρα της χώρας μας. Παρ’ όλο που παρουσίασε μια αισθητή αύξηση (142%) την τελευταία δεκαετία και απαντάται σε 24 πληθυσμούς (Papaioannou, 2016) χαρακτηρίζεται ως Σχεδόν Απειλούμενο από το Κόκκινο Βιβλίο των Απειλούμενων Ζώων της Ελλάδας. Οι περισσότεροι πληθυσμοί του είναι εξαιρετικά μικροί τοπικοί, με αποτέλεσμα βιώσιμοι να θεωρούνται πιθανά μόνο οι τέσσερις από αυτούς (Όλυμπος, Πίνδος, Ροδόπη, Στερεά Ελλάδα). Στη χώρα μας, σήμερα - σύμφωνα τον κ. Χαρητάκη Παπαϊωάννου (Papaioannou, 2016) - υπάρχουν 1289 - 1677 αγριόγιδα. Παρ’ όλο που το είδος προστατεύεται αυστηρά από την Ελληνική Νομοθεσία (απαγορεύεται το κυνήγι του από το 1969) και η πλειονότητα των περιοχών στις οποίες αυτό απαντάται εμπεριέχεται σε προστατευόμενες περιοχές (Εθνικά Πάρκα, Καταφύγια Άγριας Ζωής, δίκτυο Natura 2000), η λαθροθηρία παραμένει η κυριότερη απειλή για το είδος, η οποία επιδεινώνεται από την ύπαρξη ορεινών και δασικών δρόμων.  

Ο ΦΔΟΡ εκφράζει τις θερμές ευχαριστίες του προς τον Δρ. Χαρητάκη Παπαϊωάννου, τα μέλη του συλλόγου «Αγριόγιδο στα Βουνά – Balkan Chamois Society”  κ. Τάσο Παππά (δασοπόνος – ερευνητής πεδίου) και κ. Σπύρο Κούτρα (επιπυραγός, διοικητής της 4^ης ΕΜΑΚ) και τους εθελοντές κ. Θεόδωρο Αγοραστό και κα. Βασιλεία Λιούλη για την πολύτιμη συμβολή τους στο έργο του ΦΔΟΡ για την προστασία του αγριόγιδου στο ΕΠΟΡ.

Εναρκτήρια συνάντηση (kick-off meeting) του διασυνοριακού προγράμματος Access2Heritage

Στις 28, 29 και 30 Ιουνίου 2018 πραγματοποιήθηκε στον Δήμο Βόλβης η εναρκτήρια συνάντηση μεταξύ των εταίρων που συμμετέχουν στο διασυνοριακό πρόγραμμα «Pathways of accessible heritage tourism» (Access2Heritage), στο οποίο ο Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης συμμετέχει ως Επικεφαλής Εταίρος.
Στο συγκεκριμένο έργο που χρηματοδοτείται από το Πρόγραμμα INTERREG V-A «Ελλάδα – Βουλγαρία 2014-2020». Οι εταίροι το έργου είναι συνολικά εννέα (9):
Φορέας Διαχείρισης Οροσειράς Ροδόπης, Περιφερειακό Ταμείο Ανάπτυξης Κεντρικής Μακεδονίας, Δήμος Βόλβης, Local Economic Development Agency-Razlog (Βουλγαρία), Εθνική Συνομοσπονδία ΑΜΕΑ, Union of Disabled People in Bulgaria, ΤΕΙ Κεντρικής Μακεδονίας - Τμήμα Διοίκησης Επιχειρήσεων, Ecoworld Rhodopes Association (Βουλγαρία), Regional Youth Parliament Association (Βουλγαρία).
Ο προϋπολογισμός του έργου ανέρχεται στα 1.295.840,00 €, ενώ αυτός που αντιστοιχεί στις δράσεις του ΦΔΟΡ ανέρχεται στις 300.500,00€. Η διάρκειά του είναι διετής.
Ο κύριος στόχος του έργου είναι η υποστήριξη του αειφόρου τουρισμού που σχετίζεται με τη φυσική ή πολιτιστική κληρονομιά στην διασυνοριακή περιοχή και η εδραίωσή της ως διεθνούς τουριστικού προορισμού αυξημένης προσβασιμότητας μέσω μίας σειράς δράσεων στήριξης του τουριστικού προϊόντος και των σχετικών με αυτό  υπηρεσιών.
Το έργο μεταξύ άλλων αποσκοπεί:
-    στην ανταλλαγή μεταξύ των εταίρων τεχνογνωσίας και καλών πρακτικών που σχετίζονται με τη βελτίωση της προσβασιμότητας των δομών πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς
-    στην ευαισθητοποίηση των τοπικών φορέων σε σχέση με τις δυνατότητες του πολιτιστικού τουρισμού, τη σημασία της υιοθέτησης στρατηγικών για βιώσιμη ανάπτυξη και χωρίς αποκλεισμούς σχεδιασμό κ.λπ.
-    στη συλλογή δεδομένων σχετικά με την προσβασιμότητα και τη φιλικότητα προς τους επισκέπτες με αναπηρία και ηλικιωμένους βασικών πολιτιστικών και φυσικών πόρων της περιοχής
-    στην εκπόνηση κοινής μελέτης στρατηγικού σχεδιασμού προς την κατεύθυνση του branding της περιοχής ως διεθνούς τουριστικού προορισμού για ηλικιωμένους και άτομα με ειδικές ανάγκες, υψηλής ποιότητας με χαμηλό έως μεσαίο κόστος.
Στο πλαίσιο αυτό το έργο Access2Heritage περιλαμβάνει τοπικές καμπάνιες ευαισθητοποίησης, διοργάνωση φεστιβάλ και διεξαγωγή εκπαιδευτικών σεμιναρίων και εργαστηρίων σχετικών με τον τουρισμό αυξημένης προσβασιμότητας.            
Τέλος, το έργο Access2Heritage περιλαμβάνει έργα βελτίωσης της προσβασιμότητας σε δύο περιοχές του Εθνικού Πάρκου Οροσειράς Ροδόπης: στην περιοχή του καταρράκτη της Αγ. Βαρβάρας (περιοχή Διποτάμων Παρανεστίου) και στο παραποτάμιο μονοπάτι του Νέστου ανατολικά του Παρανεστίου από τη σιδηροδρομική γέφυρα με κατεύθυνση προς Ξάγναντο. Επίσης περιλαμβάνει παρεμβάσεις στον περιβάλλοντα χώρο της έδρας του ΦΔΟΡ στο Μεσοχώρι, οι οποίες θα καταστήσουν την έδρα ελκυστική σε κάθε επισκέπτη, χωρίς εμπόδια ή δυσκολίες πρόσβασης σε άτομα τρίτης ηλικίας, σε άτομα με αναπηρίες και εν γένει σε άτομα με μειωμένη κινητικότητα.

Kick-off meeting for Cross-Border Programme Access2Heritage

The kick-off meeting of the partners participating in Cross-Border Cooperation Programme “Pathways of accessible heritage tourism” (Access2Heritage) was held on June 28, 29 and 30, 2018 at the Municipality of Volvi. The lead partner of Access2Heritage is the Management Body of Rodopi Mountain-Range National Park and the project, which is funded by INTERREG V-A “Greece-Bulgaria 2014-2020”, involves the following nine (9) partners:
Management Body of Rodopi Mountain-Range National Park; Regional Development Fund of Central Macedonia; Municipality of Volvi; Local Economic Development Agency-Razlog (Bulgaria), National Confederation of Disabled People of Greece; Union of Disabled People in Bulgaria; Technological Educational Institute of Central Macedonia – Business Management Department, Ecoworld Rhodopes Association (Bulgaria), Regional Youth Parliament Association (Bulgaria).
The budget for the project amounts to 1,295,840.00 €, while an amount of 300.500€ is allocated for our institution for the actions that will be implemented. The project will run for two years.
The principal objective of this project is to support sustainable tourism relating to natural or cultural heritage in the Cross-Border area and to consolidate the area as an international tourist destination with an increased accessibility via and by means of a series of activities designed to support the tourist project and the spectrum of services that are associated with it.
Among other things, the project aims:
- for the exchange of know-how, expertise and good practices relating to the improvement of accessibility with respect to the infrastructures for natural and cultural heritage between the partners;
- to sensitize local entities on the importance and potential of cultural tourism and of adopting strategies for its viable and all-inclusive planning and development;
- to collect data relating to accessibility and user-friendliness for visitors with disabilities and senior citizen of the key cultural and natural resources in the area, and
- towards the elaboration of a joint survey for the strategic design and planning of the branding of the CB area as an international tourist destination for senior citizens and people with special needs, offering high quality at a low to affordable cost.
In this context, Access2Heritage includes of sensitization campaigns on the local-level, the organization and hosting of a festival and educational – training seminars on increased accessibility tourism.